شیر اطمینان آبگرم کن، شیر فشارشکن و یا شیر بخار شکن، به عنوان یک قطعه مهم در سیستم گرمایش آب به شمار می‌رود که وظیفه کنترل فشار درون مخزن آبگرم کن را بر عهده دارد و از قرار گرفتن لوله‌ها، شیرآلات، مخازن تحت فشار و غیره در شرایط فشاری بیش از حد توان آنها جلوگیری کرده و در واقع همانند یک سیستم حفاظتی عمل می‌کند.
بنابراین، با توجه به عملکرد شیر اطمینان انتخاب نوع آن، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و لازم است که با دقت فراوان انتخاب شود. در ادامه به بررسی نحوه کارکرد دقیق این قطعه، نشانه‌های خراب شدن شیر اطمینان و چگونگی تست و هواگیری آن می‌پردازیم. موضوعی که مجموعه سرویسینو با تکیه بر دانش و تخصص خود در زمینه تعمیر و سرویس انواع پکیج، به صورت تخصصی آن را انجام می‌دهد.
شیر اطمینان یکی از قطعات مهم آبگرم کن است و در صورتی که فشار درون آبگرم کن افزایش یابد، به صورت خودکار اقدام به کاهش فشار کرده و با خارج نمودن آب اضافی از سیستم، فشار را به حالت طبیعی و اولیه برگردانده و مانع از بروز خطرات جدی همانند خرابی آبگرم کن و یا منفجر شدن آن می‌شود.
در انتخاب شیر اطمینان آبگرم کن باید به مشخصات فنی و کیفیت مواد ساخت آن بسیار توجه کنید؛ زیرا شیرهایی که با مواد باکیفیتی ساخته شده‌اند، اغلب عمر طولانی‌تری داشته و نسبت به خوردگی و آسیب‌های محیطی، مقاومت بسیار بالایی دارند. شیر اطمینان آبگرم کن اغلب در قسمت بالای مخزن قرار دارد.
شیر اطمینان مدل‌های گوناگونی دارد و توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌شود و تولید آن انحصاری نیست. در جدول زیر به طور مفصل انواع شیر اطمینان آبگرم کن را برای شما توضیح دادیم.
| نوع | توضیح | |
| شکل | پایلوت دار | متصل به سیستم حفاظتی است و به طور اتوماتیک فشار را از راه دور کنترل می‌کند. |
| وکیوم | زمانی که تفاوت فشار بین خطوط و فشار اتمسفری محیط پایین باشد، فشار استاتیک روی گاز را به طور اتوماتیک‌وار تخلیه می‌کند. | |
| جنس | شیر برنجی | مناسب برای لوله کشی تأسیسات ساختمان (آبگرم کن، پکیج یا شبکه آب)
مقاوم در برابر زنگ‌زدگی، رسوب و فشار تولید در سایز ۸/۳ اینچ تا ۲ اینچ اتصال از نوع رزوه‌ای یا دنده‌ای کاربرد: کنترل فشار و پیشگیری از صدمه دیدن لوله‌ها و تجهیزات بر اثر بالا رفتن میزان فشار |
| شیر برنزی | مناسب برای مصرف آب گرم تا ۱۸۰ درجه سانتی گراد و همچنین بخار و روغن داغ تا دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد
تولید تا سایز ۳ اینچ اتصال از نوع دنده‌ای دارای دو نوع اهرمی و ساده |
|
| شیر چدنی | دارای دو نوع اتصال فلنجی و دنده‌ای
کاربرد در سیال‌های آب و فشارهای پایین |
|
| شیر فولادی | تولید از فشار ۶ بار به بالا
دارای دو نوع اتصال فلنجی و دنده‌ای در خطوط انتقال انرژی در کلاس‌های ۱۵۰.۳۰۰، ۶۰۰.۹۰۰ مورد استفاده قرار می‌گیرند. |
|
| شیر استیل | جنس بدنه از استیل
در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
|
| نوع اتصال | شیر فلنجی | در دو نوع فولادی و چدنی
برای خطوط انتقال انرژی (مانند بخار، گاز یا سیالات با فشار بالا) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتصال آنها اغلب به صورت فلنجی است و مطابق استاندارد ASME B۱۶.۵ و یا مطابق استاندارد DIN بر حسب PN ساخته می‌شوند. هر شیر دارای یک ورودی و یک خروجی است که ممکن است سایز و فشار ورودی هر دو لوله با یکدیگر متفاوت باشند. ورودی شیر فشار بالاتری دارد و وظیفه آن کاهش فشار و انتقال سیال به خطی با فشار کمتر است. |
| شیر دنده‌ای | نوع اتصال شیر به لوله به روش باز و بسته شدن رزوه است.
در جنس‌های مختلف تولید می‌شوند. برای سایزهای پایین مناسب هستند. |
|
| حساسیت | حساس به فشار | نسبت به تغییرات فشار حساس‌اند و بر طبق آن فعال می‌شوند. |
| حساس به دما | نسبت به تغییرات دما حساس‌اند و بر طبق آن فعال می‌شوند. |
زمانی که فشار درون مخزن از حد مجاز بالاتر رود، شیر اطمینان آبگرم کن به صورت خودکار باز شده و مقداری از آب گرم را به بیرون از سیستم خارج می‌کند و با این کار فشار درون مخزن را کاهش داده و مانع از انفجار آبگرم کن و وارد شدن هر گونه آسیب سایر به قطعات می‌شود.
به همین منظور عملکرد درست و اصولی شیر اطمینان آبگرم کن برای تأمین ایمنی سیستم بسیار مهم است و در صورت خرابی شیر اطمینان، فشار درون مخزن افزایش یافته و مشکلات جدی را به همراه دارد. از این رو در انتخاب یک شیر اطمینان با کیفیت دقت لازم و کافی را داشته باشید.
باید بگوییم که شیر اطمینان در آبگرم کن‌های برقی از لحاظ عملکرد، تفاوت چندانی با مدل‌های گازی ندارد و وظیفه آن خارج‌سازی فشار بیش از حد، از منبع آب است و فقط در نوع گرم کردن منبع با یکدیگر متفاوت‌اند؛ بدین صورت که جهت گرم شدن آب در آبگرم کن‌های برقی از یک المنت الکتریکی استفاده می‌شود که قسمت مسی آن داخل منبع قرار می‌گیرد؛ اما این کار در آبگرم کن‌های مدل گازی به وسیله حرارت شعله خارجی انجام می‌شود.
همان‌طور که در مطالب فوق به آن اشاره شد، شیر اطمینان یکی از قطعات مهم در آبگرم کن به شمار می‌رود و خرابی آن ممکن است خطرات جدی نظیر ترکیدن دستگاه و یا نشت آب را به همراه داشته باشد. موارد زیر نشانه‌های خراب شدن شیر اطمینان آبگرم کن هستند که باید حتماً به آنها توجه کنید.
معمولاً دستگاه آبگرم کن به دلیل منقبض و منبسط شدن بدنه فلزی مخزن، مقداری سرو صدا می‌کند که این مسئله طبیعی است؛ اما در صورت غیر معمول بودن صداها، ممکن است شیر بخار شکن ایرادی داشته باشد و چنانچه صدا با ضربه و لرزش همراه باشد به این معناست که این شیر دچار گرفتگی شده است و در صورتی که بخار از داخل به بیرون خارج نشود، لازم است که هر چه سریع‌تر دستگاه را خاموش کنید.
وظیفه اصلی شیر اطمینان خارج کردن آب داغ اضافی و کنترل دمای بالای درون مخزن است که طبیعی است؛ اما چنانچه مقدار آب گرم بیش از اندازه و غیر معمول شود حتی زمانی که دمای آب پایین است، ممکن است که شیر اطمینان خراب و یا دچار شکستگی شده باشد.
در صورت خراب شدن رله اهرم شیر اطمینان، احتمال دارد که راه خروج فشار بیش از حد گرمای درون مخزن آبگرم کن دچار بستگی شده باشد و دمای آب به طور صعودی افزایش یافته و این گرما به بدنه خارجی نیز منتقل شود.
در صورتی که فشار زیاد بشود، آب به طور غیر معمول از شیر اطمینان عبور می‌کند و یا ممکن است که هوای بیرون به داخل منبع وارد شود و دمای درون آن را دیرتر گرم کند.
با گذشت زمان ممکن است که شیر اطمینان دچار با پوسیده شدن، آب درون مخزن را دچار کثیف شدن کند و حتی در مواردی با عبور املاح از خود می‌تواند رنگ آب را تغییر بدهد.
همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد، وظیفه اصلی شیر اطمینان خروج مقداری آب و فشار اضافه برای کاهش دما است؛ اما چنانچه سطح مخزن به زنگ زدگی و یا رسوب دچار شود، ممکن است که آب از شیر نتواند عبور کند و به مرور باعث خوردگی شود که سوراخ شدن مخزن و در مواردی ترکیدگی آن را به همراه خواهد داشت.
چکه کردن یا آب دادن شیر اطمینان معمولاً به ما خبر از وجود یک مشکل می‌دهد که لازم است آن را حتماً بررسی کنیم. موارد زیر دلایل آب دادن شیر اطمینان آبگرم کن هستند که آنها را شرح می‌دهیم:
به مرور زمان ممکن است که مخزن و یا شیر اطمینان دچار رسوب گرفتگی شود که این مسئله منجر به باز ماندن دهانه شیر و در نتیجه نشتی آب می‌شود.
راه حل:
مانند هر وسیله دیگری شیر اطمینان نیز ممکن است دچار فرسودگی و خرابی بشود و این مسئله می‌تواند دلیل چکه کردن آب باشد.
راه حل:
طراحی شیر اطمینان به گونه‌ای است که در صورت افزایش فشار یا دمای داخل مخزن، به صورت خودکار باز شده و آب اضافی را تخلیه می‌کند که این کار موجب کاهش فشار مخزن کاهش شده و مانع از ترکیدن و یا انفجار آن می‌شود و در نتیجه، افزایش فشار ناشی از دمای بالا، باعث باز شدن شیر اطمینان و خروج آب می‌شود.
راه حل:
وارد شدن ضربه شدید به قطعات مختلف آبگرم کن از جمله شیر اطمینان باعث خرابی و از کار افتادن آنها می‌شود.
راه حل:
در قدم اول سعی کنید مانع ضربه خوردن به شیر اطمینان شوید؛ اما در صورت وارد شدن هرگونه ضربه و یا خرابی، تعویض آن را به تعمیرکار متبحر بسپارید.
با گذشت زمان و قطعات دچار فرسودگی می‌شوند و فشار کاری بالا نشتی شیر اطمینان در آبگرم کن را به همراه خواهد داشت و در این حالت باید حتماً آن را تعمیر کنید. به طور کلی دلایل اصلی نشتی شیر اطمینان به شرح زیر است:
هواگیری صحیح شیر اطمینان در عملکرد بهینه آبگرم بسیار مؤثر است چرا که وجود هوا در سیستم اختلال در جریان آب، کاهش بازدهی گرمایشی و افزایش فشار بیش از حد را به همراه دارد که باعث نشت آب از شیر اطمینان می‌شود.
برای هواگیری در ابتدا باید از خاموشی آبگرم کن و کاهش دمای آب مطمئن شوید و سپس به تدریج اهرم شیر اطمینان را باز کرده و به هوای محبوس شده اجازه خروج می‌دهیم. این پروسه را با دقت و حوصله انجام دهید تا تمام هوای موجود در سیستم به طور کامل خارج شود فشار داخلی به حالت اولیه و طبیعی برگردد.
تست شیر اطمینان به منظور اطمینان از عملکرد صحیح آن انجام می‌شود و در آن مواردی مانند مکانیزم عملکرد شیر، میزان نشتی احتمالی و توانایی آن در تخلیه فشار اضافی مورد بررسی قرار می‌گیرد و لازم است که در زمان انجام تست لازم است تا به صداهای غیر معمول، مقاومت در حرکت اهرم و چگونگی بازگشت آن به حالت اولیه توجه کرد.
همچنین بررسی کیفیت آب خروجی از لحاظ وجود رسوب و یا ذرات معلق نیز بسیار مهم است چرا که می‌تواند وضعیت داخلی شیر را به ما نشان بدهد و در صورتی که در زمان تست، نشانه‌ای از عملکرد نادرست شیر اطمینان را مشاهده نمودید، باید هر چه سریع‌تر نسبت به تعمیر و یا تعویض این شیر اقدام کنید.
مراحل تنظیم شیر اطمینان آبگرم کن به صورت زیر است:
با فرض بر اینکه تمامی نکات رعایت شده‌اند و تمامی متغیرها را برای تنظیم شیر اطمینان در نظر گرفته‌اید، باید دو اصل کلیدی را رعایت کنید:
اصل اول: لازم است تا فشار آزادسازی شیر اطمینان، به اندازه کافی پایین در نظر گرفته شود تا از پدیده مخرب بیشترین فشار مجاز انباشته شده، جلوگیری به عمل آید.
اصل دوم: لازم است تا فشار تنظیم شده برای تخلیه سیستم، به قدری بالا برود که با فشار کار عادی پروسه کار هیچ تداخلی نداشته باشد. در این صورت مطمئن می‌شویم که حضور شیر صرفاً به دلیل امنیت سیستم فرایند تعبیه شده است و هیچ گونه تداخلی در مسیر عادی فعالیت فرایند دستگاه ندارد.
برای تعویض شیر اطمینان آبگرم کن، نیاز تا طبق مراحل زیر عمل کنید:
شیر اطمینان آبگرم کن دیواری بوتان که با نام «شیر اطمینان سه بار» نیز شناخته می‌شود، از جمله قطعات بسیار ضروری و مهم در آبگرم کن به شمار می‌رود و فشار بیش از حد تولید شده در سیستم را کنترل می‌کند. علت نام‌گذاری این شیر به نام شیر اطمینان سه بار به این دلیل است؛ زمانی که فشار داخل آبگرم کن به بیش از سه بار برسد شیر اطمینان وارد عمل می‌شود.
اگر آب در سیستم آبگرم کن حرارت ببیند و شروع به گرم شدن می‌کند و به همان میزان فشار آب نیز افزایش می‌یابد و چنانچه فشار آبگرم کن بیشتر از حد نرمال شود، شیر اطمینان آبگرم کن به صورت خودکار باز می‌شود و فشار اضافی داخل مدار دستگاه را خارج کرده و آن را به حالت نرمال برمی‌گرداند.
در ابتدا و قبل از هر چیزی مواردی که منجر به خرابی شیر اطمینان یا فشارشکن می‌شوند را به طور کامل رفع کرده تا از بروز مشکلات متعدد جلوگیری شود یکی از اقدامات مهم سرویس دوره‌ای آبگرم کن به صورت سالی حداقل یک بار است و شامل شستشوی داخل مخزن می‌شود.
اگر از مدل‌های برقی آبگرم کن استفاده می‌کنید و چنانچه مدت زمان گرم شدن دستگاه زیاد شده است بهتر است تا قطعاتی مانند المنت آن را مورد بررسی قرار بدهید تا به طور کامل تمیز و بدون رسوب باشد چرا که دلیل خرابی المنت می‌تواند مرتبط با شیر اطمینان نیز باشد به این دلیل که هر دو داخل مخزن قرار گرفته و میزان رسوبشان در یک اندازه است.
شیر اطمینان آبگرم کن به عنوان قطعه‌ای مهم در آبگرم کن به شمار می‌رود و در واقع ایمنی کل دستگاه را تضمین می‌کند. چنانچه در عملکرد این قطعه اختلالی پیش بیاید با خطراتی جدی همانند ترکیدن مخزن و یا نشتی آب مواجه می‌شویم.
تیم متخصص سرویسینو در سرویس و تعمیر انواع آبگرم کن از تجربه بسیار بالایی برخوردار است و به شما خدماتی مانند بررسی سلامت شیر اطمینان، تست عملکرد این شیر و در صورت نیاز تعویض آن را عرضه می‌کند تا بدون هیچ گونه نگرانی از آبگرم کن خود به خوبی و با اطمینان استفاده کنید.
سخن نهایی
در این مقاله به بررسی شیر اطمینان آبگرم کن پرداختیم و به شما آموختیم که این قطعه یکی از اجزای حیاتی و مهم دستگاه آبگرم کن است و در تضمین ایمنی و عملکرد بهتر سیستم گرمایشی شما بسیار مؤثر است. همچنین توضیح دادیم که خرابی آن می‌تواند چه مشکلاتی را برای ساکنین منزل به وجود بیاورد.
ازآنجا که این قطعه به عنوان یک عنصر کلیدی در ایمنی آبگرم کن به شمار می‌رود، در صورت به وجود آمدن هر گونه مشکل بهتر است تعمیر و یا تعویض آن را به تعمیرکاران مجموعه سرویسینو بسپارید که در انجام آن تبحر بسیار بالایی دارند و می‌توانند شما را در برطرف کردن مشکلتان یاری کنند. از همراهی شما تا انتهای این مطلب صمیمانه سپاسگزاریم.
در ادامه این بخش شما را با برخی از رایج‌ترین پرسش و پاسخ‌های مربوط به شیر اطمینان آشنا می‌کنیم.
1. شیر اطمینان چیست؟
شیر اطمینان قطعه مهمی در دستگاه آبگرم کن است که مانع افزایش دما و فشار در آن می‌شود و این شیر با افزایش فشار آب، باز شده و آب اضافی را خارج می‌کند و در نهایت پس از کم شدن فشار، بسته می‌شود.
2. اولین مرحله تعویض یا نصب شیر اطمینان آبگرم کن برقی چیست؟
اولین مرحله در هنگام تعویض و یا نصب شیر اطمینان قطع کردن منبع برق به طور کامل است.
3. چه سیستم‌هایی استفاده از شیر اطمینان نیاز دارند؟
اغلب سیستم‌های تحت فشار نظیر مخازن، کمپرسورها، بویلرها و سیستم‌های گرمایشی و آب گرمکن‌ها به شیر اطمینان نیاز دارند تا در آنها از به وجود آمدن خطرات ناشی از فشار غیر معمول ممانعت کنند.
4. آیا شیر اطمینان قابل تنظیم وجود دارد؟
برای پاسخ باید بگوییم که اکثر شیرهای اطمینان قابل تنظیم هستند و به شما این امکان را می‌دهند که فشار تخلیه را در بازه مشخصی تنظیم کنید تا در موقع افزایش فشار، شیر عملکرد درستی داشته باشد و پس از کم شدن فشار نیز به طور کامل بسته شود.
سرویسینو مرکز تخصصی تعمیرات پکیج، کولر، آبگرمکن و رادیاتور در اسلامشهر و رباط‌کریم بهترین مرکز تعمیرات، سرویس و نصب انواع پکیج دیواری، کولر گازی و آبی، آبگرمکن دیواری و زمینی و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی پشتیبانی سریع، قیمت مناسب، اعزام فوری تکنسین در محل ارائه خدمات به تمامی محله‌های اسلامشهر، رباط کریم و مناطق اطراف
. تمامی حقوق برای سرویسینو محفوظ است